หลังจากได้ฉลองปีใหม่กันได้เมื่อไม่นานเทศกาล ‘ตรุษจีน’ นั้นได้ใกล้เข้ามาทุกที เทศกาลตรุษจีนเป็นอีกหนึ่งเทศกาลสำคัญสำหรับชาวจีนและกลุ่มคนเชื้อสายจีนโดยจะจัดขึ้นเมื่อวันที่ 1 เดือน 1 ตามปฏิทินจีน โดยในปี 2025 วันตรุษจีนได้เริ่มตั้งแต่วันที่ 27 มกราคม จนถึงวันที่ 29 มกราคม 2025 เทศกาลตรุษจีนนั้นถือว่าเป็นวันแห่งครอบครัวที่ได้ใช้เวลาอยู่ร่วมกันเฉลิมฉลองวันปีใหม่ตามปฏิทินจีน โดยจะแบ่งเป็นทั้งหมด 3 วัน คือ วันจ่าย วันไหว้ วันเที่ยว ตามลำดับ โดยแต่ละวันล้วนแบ่งไปตามความเหมาะสมในแต่ละครอบครัวจะจัดสรรกันในเทศกาลตรุษจีน
นอกจากนี้แล้วคนจีนยังให้ความสำคัญกับเมนูอาหารที่นำมาเลี้ยงเฉลิมฉลอง และนำมาไหว้บรรพบุรุษในเทศกาลตรุษจีน ซึ่งแต่ละเมนูอาหาร วัตถุดิบ ที่นำมานั้นล้วนมีความหมายให้มีความเจริญรุ่งเรือง ไร้การเจ็บไข้ได้ป่วย และมีแต่สิ่งดีๆเข้ามาในชีวิต
เมนูแรก ไก่ต้ม
การสื่อถึงความสมบูรณ์
- ไก่เป็นสัญลักษณ์ของความสมบูรณ์และความครบถ้วน ไก่ต้มทั้งตัวในวันตรุษจีนมักจะถูกเสิร์ฟในลักษณะที่มีทั้งหัวและขา เพื่อสื่อถึงการมีชีวิตที่ครบถ้วนและสมบูรณ์ พร้อมทั้งความสุขที่เกิดขึ้นในครอบครัว
การแสดงถึงการคืนกลับของความเจริญรุ่งเรือง
- การต้มไก่ทั้งตัว โดยเฉพาะการเสิร์ฟพร้อมกับเครื่องใน เช่น ตับ หัว และขา เป็นการแสดงถึงความเจริญรุ่งเรืองที่ครบถ้วนและไม่มีการขาดแคลน ซึ่งเป็นการอวยพรให้สมาชิกในครอบครัวมีความมั่งคั่งและความเจริญก้าวหน้าในชีวิต
ความหมายทางด้านโชคลาภ
- ในภาษาจีน ไก่มีเสียงคล้ายกับคำว่า “吉” (jí) ซึ่งแปลว่า “โชคดี” หรือ “โชคลาภ” จึงเชื่อว่าการทานไก่ในวันตรุษจีนจะช่วยเสริมสร้างโชคลาภและความสำเร็จในชีวิต
การแสดงถึงความกลมเกลียวในครอบครัว
- ไก่เป็นสัตว์ที่มักจะออกหากินในฝูง และมีความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกในฝูงอย่างใกล้ชิด การเสิร์ฟไก่ในเทศกาลตรุษจีนจึงถือเป็นการอวยพรให้สมาชิกในครอบครัวมีความสัมพันธ์ที่ดีและแน่นแฟ้นตลอดปี
ไก่ต้มกับการให้ “อั่งเปา”
- บางครอบครัวจะเสิร์ฟไก่ต้มพร้อมกับการให้ “อั่งเปา” (ซองแดง) โดยเฉพาะกับเด็กๆ ซึ่งถือว่าเป็นการให้พรโชคลาภ และเป็นการแสดงออกถึงความรักและความปรารถนาดีของผู้ใหญ่ในครอบครัว
เมนูที่สอง ขนมเข่ง
การสื่อถึงความเจริญรุ่งเรือง
- ขนมเข่งมีลักษณะคล้ายกับการก่อสร้างสิ่งสูงๆ เช่น ป้อมหรือเข่งที่มีรูปร่างสูง ซึ่งในภาษาจีน “เข่ง” หรือ “เค่ง” (糕, gāo) มีเสียงคล้ายกับคำว่า “สูง” หรือ “เจริญ” (高, gāo) ซึ่งมีความหมายที่ดี เช่น การเจริญเติบโต การมีชีวิตที่สูงส่ง และการเจริญรุ่งเรืองในทุกๆ ด้านด้วยเหตุนี้ การทานหรือการไหว้ขนมเข่งในช่วงตรุษจีนจึงมีความเชื่อว่าจะนำโชคลาภและความเจริญรุ่งเรืองมาให้ในปีใหม่
การสื่อถึงความมั่งคั่งและการเริ่มต้นใหม่
- การนำขนมเข่งมาไหว้ในวันตรุษจีนเป็นการอธิษฐานให้ชีวิตในปีใหม่เต็มไปด้วยความมั่งคั่งและความเจริญรุ่งเรือง โดยขนมเข่งเป็นสัญลักษณ์ของความสมบูรณ์แบบและความมั่งคั่งในชีวิต ขนมเข่งจึงมักถูกเลือกเป็นหนึ่งในขนมที่ใช้ในการไหว้เทพเจ้าและบรรพบุรุษในช่วงตรุษจีน เพื่อเป็นการขอพรให้ชีวิตมีความสุขและประสบความสำเร็จ นอกจากนี้ความหมายของขนมเข่งยังสามารถขจัดสิ่งที่ไม่ดีออกไปได้ด้วย
การเคารพบรรพบุรุษ
- ในการไหว้ขนมเข่งและขนมอื่นๆ ในวันตรุษจีน ก็มีความหมายในเชิงของการแสดงความเคารพและขอบคุณบรรพบุรุษที่ได้ให้กำเนิดและดูแลลูกหลานมาจนถึงปัจจุบัน การไหว้บรรพบุรุษในช่วงนี้เป็นการขอพรให้ท่านประทานพรและนำความโชคดีมาให้แก่ครอบครัวในปีใหม่ขนมเข่งที่ใช้ในพิธีไหว้บรรพบุรุษยังเป็นการสะท้อนถึงการรักษาประเพณีและการส่งเสริมความผูกพันภายในครอบครัว
เมนูที่สาม ขนมถ้วยฟู
การสื่อถึงความก้าวหน้า
- ขนมถ้วยฟูนั้นถือว่าเป็นขนมที่มีความหมายที่ดีและให้ความมงคลแก่ผู้รับโดยคำว่า “ฟู” (富) ในภาษาจีนแปลว่า “ร่ำรวย” หรือ “ความเจริญรุ่งเรือง” ดังนั้นการทานขนมถ้วยฟูในช่วงเทศกาลตรุษจีนจึงเป็นการอธิษฐานขอให้ชีวิตของคนในครอบครัวเจริญก้าวหน้า มีความมั่งคั่ง และโชคดีตลอดทั้งปี
การสื่อถึงความสัมพันธ์ในครอบครัว
- ขนมถ้วยฟูจึงเป็นสัญลักษณ์ของการขอพรให้มีความเจริญรุ่งเรืองทั้งในด้านการงาน การเงิน และความสัมพันธ์ภายในครอบครัว ซึ่งมักจะมีการนำขนมนี้ไปเซ่นไหว้บรรพบุรุษในวันตรุษจีน เพื่อแสดงความเคารพและขอให้บรรพบุรุษคุ้มครองดูแลชีวิตของลูกหลานให้มีความสุขและเจริญรุ่งเรือง นอกจากนี้ ขนมถ้วยฟูที่มีลักษณะเป็นชั้นๆ ก็อาจจะสื่อถึงการเติบโตอย่างต่อเนื่องและไม่หยุดยั้ง ซึ่งก็เป็นการอวยพรให้ปีใหม่ที่กำลังจะมาถึงเต็มไปด้วยความสำเร็จและความสุข
เมนูที่สี่ ผัดหมี่ซั่ว
การสื่อถึงมีอายุที่ยั่งยืน
- ผัดหมี่ซั่ว เป็นอาหารที่นิยมรับประทานในช่วง ตรุษจีน โดยเฉพาะในวันปีใหม่จีน และมีความหมายเกี่ยวข้องกับการอวยพรให้ชีวิตเจริญรุ่งเรืองและยืนยาว เพราะมีความเชื่อว่าเส้นหมี่ซั่ว (หรือเส้นบะหมี่) เป็นสัญลักษณ์ของ อายุยืน และ ความสุขที่ยาวนาน คำว่า “ซั่ว” ในภาษาแต้จิ๋ว (ซึ่งใช้กันในหลายๆ ภูมิภาคของจีน) แปลว่า “ยาว” หรือ “ยืนยาว” ดังนั้นการทานผัดหมี่ซั่วจึงมีความหมายเชิงสัญลักษณ์ว่าอวยพรให้ชีวิตยืนยาวและเต็มไปด้วยความโชคดี รวมถึงขอให้มีสุขภาพที่ดีและอายุยืนยาว
ลักษณะของผัดหมี่ซั่ว
- การผัดหมี่ซั่วมักจะใช้เส้นหมี่ที่มีลักษณะยาว และมักจะผัดกับเนื้อสัตว์ เช่น หมู ไก่ หรือกุ้ง และผักหลากหลายชนิด รวมทั้งใช้ซอสและเครื่องปรุงที่ทำให้รสชาติกลมกล่อมและอร่อย ทำให้มันเป็นอาหารที่มีรสชาติอร่อยและยังมีความหมายทางสัญลักษณ์ที่ดีในเทศกาลตรุษจีน
เมนูที่ห้า หมี่กึง (บะหมี่ทอดกรอบ)
การสื่อถึงความมั่งคั่งและโชคลาภ
- หมี่กึงหรือบะหมี่ทอดกรอบมีรูปร่างลักษณะเป็นเส้นยาวๆ ซึ่งมักจะเปรียบเสมือนสัญลักษณ์ของ “ความมั่งคั่ง” เพราะเส้นหมี่ที่ทอดกรอบนี้เหมือนกับทองคำ หรือสิ่งที่มีค่าในสังคมจีน ดังนั้นการรับประทานหมี่กึงในวันตรุษจีนจึงเป็นการอวยพรให้มีความร่ำรวยและโชคดีในปีใหม่
การสื่อถึงความเจริญรุ่งเรือง
- เส้นหมี่ที่ทอดกรอบเป็นอาหารที่มีการจัดเตรียมในรูปแบบที่เป็นระเบียบ และเป็นอาหารที่ถูกทานเพื่อเพิ่มความอุดมสมบูรณ์และโชคลาภให้กับสมาชิกในครอบครัว การทานหมี่กึงจึงมีความหมายถึงการเจริญเติบโตอย่างมั่นคงและเจริญรุ่งเรืองทั้งในด้านการเงิน การงาน และความสัมพันธ์
การสื่อถึงชีวิตที่ยาวนาน
- ในบางภูมิภาคยังมีความเชื่อว่าเส้นหมี่ทอดกรอบเป็นสัญลักษณ์ของอายุยืน เพราะเส้นหมี่ที่ทอดกรอบนั้นสามารถเปรียบได้กับการขอให้ชีวิตยืนยาวเหมือนเส้นหมี่ที่ยาวนานไม่สิ้นสุด
cr. Saminee Laothanu
